Accessibility
Ustawa z dnia 4 kwietnia 2019 r. o dostępności cyfrowej stron internetowych i aplikacji mobilnych podmiotów publicznych
Najpóźniej w 2020 r. strony internetowe i serwisy administracji rządowej i samorządowej mają osiągnąć tzw. pełną dostępność. Dziś połowa witryn internetowych administracji publicznej jest niedostępna dla osób z różnymi niepełnosprawnościami i dysfunkcjami.
Z treścią ustawy można zapoznać się klikając tutaj
W ramach projektu ustawy dostępność należy rozumieć jako zasady i techniki, jakie powinno się stosować przy projektowaniu, tworzeniu, utrzymywaniu i aktualizowaniu stron internetowych oraz aplikacji mobilnych, tak by były one bardziej przystępne dla użytkowników.
W Polsce żyje niemal 5 mln osób niepełnosprawnych, co stanowi ponad 12 proc. ludności. Rozwiązania zawarte w projekcie obejmą także ułatwienia dla osób starszych, osób z dysfunkcjami, takimi jak dysgrafia czy dysleksja. Niedostępność stron to także wyzwanie dla osób kontuzjowanych.
Projekt obejmie wszystkie organy publiczne posiadające strony internetowe lub aplikacje mobilne, w tym podmioty nieobjęte tzw. Krajowymi Ramami Interoperacyjności: podmioty tworzone przez samorządy (wodociągi, parki technologiczne, etc.), strony Senatu, Sejmu oraz Kancelarii Prezydenta.
Najważniejsze założenia:
NIK o dostępności przestrzeni publicznej dla osób starszych i niepełnosprawnych
Osoby starsze i niepełnosprawne wciąż mają kłopot z brakiem dostępności przestrzeni publicznej. Nie mogą swobodnie korzystać z muzeów, bibliotek, czy ośrodków kultury. Gminy rozpoznają ich potrzeby, ale problemem jest wdrażanie rozwiązań spełniających te potrzeby. Obowiązujące przepisy są bowiem często nieprecyzyjne lub wręcz dopuszczają rozwiązania niezgodne z zasadą dostępności. W konsekwencji obiekty zaprojektowane i wybudowane zgodne z prawem nie zawsze są dostępne dla osób starszych lub z niepełnosprawnościami. Tymczasem statystyki pokazują, że wzrasta liczba osób z niepełnosprawnościami oraz w wieku powyżej 60 lat. Dlatego w ocenie Izby konieczne jest włączenie do polskiego ustawodawstwa zasady projektowania uniwersalnego.
Osoby starsze i niepełnosprawne wciąż mają kłopot z brakiem dostępności przestrzeni publicznej. Nie mogą swobodnie korzystać z muzeów, bibliotek, czy ośrodków kultury. Gminy rozpoznają ich potrzeby, ale problemem jest wdrażanie rozwiązań spełniających te potrzeby. Obowiązujące przepisy są bowiem często nieprecyzyjne lub wręcz dopuszczają rozwiązania niezgodne z zasadą dostępności. W konsekwencji obiekty zaprojektowane i wybudowane zgodne z prawem nie zawsze są dostępne dla osób starszych lub z niepełnosprawnościami. Tymczasem statystyki pokazują, że wzrasta liczba osób z niepełnosprawnościami oraz w wieku powyżej 60 lat. Dlatego w ocenie Izby konieczne jest włączenie do polskiego ustawodawstwa zasady projektowania uniwersalnego.
Dostępność pod lupą NIK
NIK podejmowała temat dostępności dla niepełnosprawnych już kilkakrotnie, np. sprawdzając jakość usług publicznych świadczonych osobom posługującym się językiem migowym (2014), dostępność komunikacji miejskiej (2013-2015), dostępność budynków użyteczności publicznej dla osób z niepełnosprawnościami (2009-2012), czy dostosowanie stron internetowych do potrzeb tych osób (2012-2015). Wspólny wniosek z tych kontroli NIK to – pomimo podejmowanych działań – brak optymalnych rozwiązań, które realnie i na dużą skalę poprawiałyby jakość życia osób niepełnosprawnych w Polsce.
Nowy raport NIK: jak uczelnie eliminują bariery dla niepełnosprawnych studentów
NIK o realizacji przez uczelnie niepełnosprawnym studentom i doktorantom warunków do studiowania i badań naukowych
Sytuacja niepełnosprawnych studentów na polskich uczelniach w ostatnich latach poprawiła się, ale nadal nie jest idealna. W wielu miejscach wciąż występują bariery, które uniemożliwiają im funkcjonowanie na równi z osobami sprawnymi. Problemem są niedostosowane budynki uczelni, nieprzyjazne dla niepełnosprawnych rozwiązania techniczne oraz utrudnienia w dostępie do pełnej oferty dydaktycznej. Mimo tych braków, większość skontrolowanych uczelni nie wykorzystało w pełni środków przyznanych na bieżące wsparcie osób z niepełnosprawnościami.
Na przestrzeni kilkunastu ostatnich lat znacznie wzrósł odsetek niepełnosprawnych studentów i doktorantów na uczelniach akademickich. Wskaźnik ten skoczył z 0,08 proc. w 1998 r. do blisko 2 proc. w 2015 r.
Muzyka dostępna dla głuchych? To jest możliwe
Niektórym mogłoby się wydawać, że osoby z problemami słuchu nie mogą cieszyć się słuchaniem muzyki, czy uczestniczyć w wydarzeniach kulturalnych, takich, jak np. koncerty muzyki poważnej. Poniższe nagranie, zarejestrowane podczas Gali Złotych Wachlarzy 2017, która odbyła się 16 grudnia 2017 r. w Centrum Kreatywności Targowa w Warszawie, pokazuje, jak można zamigać muzykę
Chcecie zobaczyć więcej utworów dostępnych dla osób głuchych? Zajrzyjcie na kanał zespołu Młodzi Migają Muzykę, który działa przy Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Głuchych w Warszawie, przy ul. Łuckiej, a także na profil Fundacji Kultury bez Barier na Facebooku.
MamPrawoDo.pl Wszystko o prawach osób niepełnosprawnych w jednym miejscu
MamPrawoDo.pl to platforma internetowa, na której osoby niepełnosprawne znajdą kompleksowe informacje na temat przysługujących im praw i udogodnień. Jako pierwsze zostały tu opublikowane informacje dotyczące dostępu do usług telekomunikacyjnych. Platforma powstała dzięki współpracy Fundacji Widzialni i Orange Polska.
MamPrawoDo ma pomóc osobom niepełnosprawnym lub narażonym na wykluczenie cyfrowe i społeczne z innych względów, uzyskać kompleksowe i przystępne w formie informacje na temat przysługujących im praw. Ponadto, celem projektu jest motywowanie przedsiębiorców do otwarcia się na osoby niepełnosprawne i uwzględnienie ich potrzeb, a także promowanie dobrych praktyk w zakresie dostępności. Inicjatywa została objęta honorowym patronatem Ministerstwa Cyfryzacji i Pełnomocnika Rządu do Spraw Równego Traktowania.
W codziennej pracy bardzo często otrzymujemy sygnały bezpośrednio od użytkowników internetu, którzy napotykają na trudności w dostępie do różnego rodzaju usług. Nie tylko e-administracji ale również usług biznesowych”, mówi Artur Marcinkowski, Przewodniczący Rady Fundacji Widzialni.
MamPrawoDo wychodzi naprzeciw tym potrzebom. Jako pierwsze na stronie internetowej mamprawodo.pl zostały umieszczone prawa dotyczące dostępu do usług telekomunikacyjnych, jakie przysługują niepełnosprawnym użytkownikom.
Z Fundacją Widzialni współpracujemy od kilku lat, starając się, aby nasza strona internetowa i nasze usługi były coraz bardziej przyjazne dla klientów z niepełnosprawnościami – mówi Konrad Ciesiołkiewicz, dyrektor Komunikacji Korporacyjnej i CSR w Orange Polska. – Widzimy też, jak wiele mamy do zrobienia – nie tylko jeśli chodzi o wdrażanie udogodnień, ale też w kwestii dotarcia z informacjami o nich do osób, którym mogą być one potrzebne. Mamy nadzieję, że platforma MaPrawoDo pomoże wszystkim, którzy takich informacji poszukują – dodaje.
Ostatni spis powszechny pokazał, że w Polsce żyje około 4,7 mln osób niepełnosprawnych. Fundacja Widzialni w partnerstwie z Orange Polska zainicjowała projekt platformy „MamPrawoDo”, przygotowując pierwszy moduł dotyczący praw osób niepełnosprawnych na rynku telekomunikacyjnym. Zachęcamy do włączenia się w projekt i rozszerzania go o kolejne informacje dotyczące innych dziedzin życia, obszarów społecznych i gospodarczych.
Źródło: niepelnosprawni.gov.pl
Elementy rehabilitacji społecznej osób z niepełnosprawnościami, wspierane przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych
dr Michał Mazur, artykuł ukazał się w październikowym wydaniu miesięcznika “Pracownik socjalny”
Pracownik Socjalny 10.2017 – strona 1
Michał Mazur
W myśl założeń polskiej szkoły rehabilitacji, na przywrócenie na możliwie wysokim poziomie możliwości funkcjonowania osób z niepełnosprawnościami w życiu codziennym, niezbędne prowadzenie jest tzw. rehabilitacji kompleksowej, na którą składa się rehabilitacja zdrowotna, społeczna i zawodowa. Niektóre z elementów każdej z rodzajów rehabilitacji są wspierane finansowo przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (dalej PFRON). Poniżej zostaną zaprezentowane te z form wsparcia w ramach rehabilitacji, które współfinansowane są przez PFRON.
Dofinansowanie usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika
Na podstawie § 2 pkt 7 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 926) osoby niepełnosprawne, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności, mogą uzyskać wsparcie ze środków PFRON w zakresie dostępu do usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika.
Powyższe wsparcie następuje na pisemny wniosek, złożony we właściwym ze względu na miejsce zamieszkania powiatowym centrum pomocy rodzinie. Do wniosku należy dołączyć kopię orzeczenia lub kopię wypisu z treści orzeczenia o niepełnosprawności, bądź orzeczenia o niezdolności do pracy, które jest traktowane równoważnie do orzeczenia o niepełnosprawności.
Wniosek o dofinansowanie usług tłumaczy rozpatrywany jest niezwłocznie, nie dłużej jednak niż w terminie 7 dni od dnia złożenia kompletnego wniosku.
Wysokość dofinansowania usług tłumacza języka migowego lub tłumacza-przewodnika nie może być wyższa niż 2% przeciętnego wynagrodzenia za godzinę jej świadczenia.
Warto zauważyć, że w obowiązujących przepisach nie określono katalogu sytuacji, w których osoba niepełnosprawna może korzystać z pomocy tłumacza języka migowego, dofinansowanej ze środków PFRON. Rozstrzygnięcie w sprawie sposobu rozpatrzenia wniosku osoby niepełnosprawnej o przyznanie takiego dofinansowania należy do jednostki samorządu terytorialnego, która dysponuje całością dokumentacji, jest dysponentem ww. środków i odpowiada za ich wydatkowanie.
Likwidacja barier funkcjonalnych
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, ze środków Funduszu może być dofinansowana likwidacja barier architektonicznych, w komunikowaniu się i technicznych w związku z indywidualnymi potrzebami osób niepełnosprawnych.
Realizacja powyższych zadań ma na celu umożliwienie lub w znacznym stopniu ułatwienie osobie niepełnosprawnej wykonywanie podstawowych, codziennych czynności lub kontaktów z otoczeniem.
Pisemny wniosek o dofinansowanie likwidacji wyżej wymienionych barier funkcjonalnych osoba niepełnosprawna składa w powiatowym centrum pomocy rodzinie właściwym dla miejsca zamieszkania.
O dofinansowanie likwidacji barier architektonicznych mogą ubiegać się osoby niepełnosprawne, które mają trudności w poruszaniu się.
O dofinansowanie likwidacji barier w komunikowaniu się i technicznych mogą ubiegać się osoby niepełnosprawne, jeżeli jest to uzasadnione potrzebami wynikającymi z niepełnosprawności.
Dofinansowanie likwidacji barier w komunikowaniu się i technicznych nie przysługuje osobom niepełnosprawnym, które w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku uzyskały odpowiednio na te cele dofinansowanie ze środków Funduszu.
Dofinansowanie ze środków Funduszu nie przysługuje, jeżeli podmiot ubiegający się o dofinansowanie ma zaległości wobec Funduszu lub podmiot ten był, w ciągu trzech lat przed złożeniem wniosku, stroną umowy o dofinansowanie ze środków Funduszu, rozwiązanej z przyczyn leżących po stronie tego podmiotu.
Ponadto dofinansowanie nie może obejmować kosztów realizacji zadania poniesionych przed przyznaniem środków finansowych i zawarciem umowy.
Wysokość dofinansowania likwidacji barier funkcjonalnych wynosi do 95% kosztów przedsięwzięcia, nie więcej jednak niż do wysokości piętnastokrotnego przeciętnego wynagrodzenia.
Przepisy przedmiotowego rozporządzenia nie definiują zakresu żadnej z barier. W związku z powyższym można przyjąć, iż:
- bariery architektoniczne to wszelkie utrudnienia występujące w budynku i w jego najbliższej okolicy, które ze względu na rozwiązania techniczne, konstrukcyjne lub warunki użytkowania uniemożliwiają lub utrudniają swobodę ruchu osobom niepełnosprawnym;
- bariery techniczne to przeszkody wynikające z braku zastosowania odpowiednich do rodzaju niepełnosprawności, przedmiotów lub urządzeń. Likwidacja tej bariery powinna powodować sprawniejsze działanie osoby niepełnosprawnej w społeczeństwie i umożliwić wydajniejsze jej funkcjonowanie;
- bariery w komunikowaniu się to ograniczenia uniemożliwiające lub utrudniające osobie niepełnosprawnej swobodne porozumiewanie się i/lub przekazywanie informacji.
Turnusy rehabilitacyjne
Z turnusów rehabilitacyjnych mogą korzystać wszystkie osoby niepełnosprawne, tj. te, które posiadają ważne orzeczenie:
- o zakwalifikowaniu przez organy orzekające do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub
- o całkowitej lub częściowej niezdolności do pracy na podstawie odrębnych przepisów lub
- o niepełnosprawności, wydane przez ukończeniem 16 roku życia.
Osoba niepełnosprawna ubiegająca się o dofinansowanie ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych kosztów uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym powinna złożyć odpowiedni wniosek o dofinansowanie, kopię orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, wniosek lekarza, pod którego opieką znajduje się osoba niepełnosprawna, o skierowanie na turnus rehabilitacyjny. Wniosek o dofinansowanie zawiera oświadczenie o wysokości dochodu w rodzinie oraz liczbę osób we wspólnym gospodarstwie domowym.
Wniosek o dofinansowanie należy złożyć, we właściwym dla miejsca zamieszkania, powiatowym centrum pomocy rodzinie. Jest on rozpatrywany w ciągu 30 dni od daty złożenia kompletnego wniosku . PCPR w terminie 7 dni od dnia rozpatrzenia wniosku powiadamia w formie pisemnej wnioskodawcę o sposobie jego rozpatrzenia. Informuje przy tym o wysokości przyznanego dofinansowania bądź też uzasadnia odmowę jego przyznania. Pierwszeństwo w uzyskaniu dofinansowania mają osoby niepełnosprawne o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, osoby niepełnosprawne w wieku do 16 lat albo w wieku do 24 lat uczące się i niepracujące. Dofinansowanie można otrzymać tylko raz w roku kalendarzowym.
Wysokość dofinansowania waha się od 20% do 30% przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale. W przypadku uzasadnionym szczególnie trudną sytuacją życiową osoby niepełnosprawnej dofinansowanie dla tej osoby lub dofinansowanie pobytu jej opiekuna na turnusie może zostać podwyższone do wysokości 40% przeciętnego wynagrodzenia. Wysokość dofinansowania zależy więc od stopnia niepełnosprawności, wieku oraz sytuacji życiowej wnioskodawcy.
Osoba niepełnosprawna, która uzyskała dofinansowanie do uczestnictwa w turnusie rehabilitacyjnym, w terminie 30 dni od otrzymania powiadomienia, nie później jednak niż na 21 dni przed dniem rozpoczęcia turnusu informuje PCPR o turnusie, w którym będzie uczestniczyła.
Aby przyznane dofinansowanie zostało przekazane organizatorowi turnusu muszą być spełnione warunki określone w rozporządzeniu w sprawie turnusów rehabilitacyjnych (tekst rozporządzenia), tj. :
- wybrany przez osobę niepełnosprawną ośrodek i organizator muszą posiadać wpis do rejestru wojewody na okres trwania turnusu rehabilitacyjnego,
- wybrany przez osobę niepełnosprawną ośrodek musi być uprawniony do przyjmowania osób niepełnosprawnych z określonymi w orzeczeniu lub wniosku lekarskim dysfunkcjami lub schorzeniami na określony turnus,
- wybrany przez osobę niepełnosprawną organizator musi być uprawniony do organizowania wybranego turnusu dla osób z określonymi w orzeczeniu lub wniosku lekarskim dysfunkcjami lub schorzeniami.
Powiatowe centra pomocy rodzinie zobowiązane są do udzielania osobom zainteresowanym informacji dotyczących ośrodków i organizatorów turnusów, którzy posiadają wpisy do odpowiednich rejestrów. Dzięki temu osoby niepełnosprawne mogą wybrać ofertę odpowiednią do rodzaju niepełnosprawności i zaleceń lekarza.
Aktualne informacje o ośrodkach i organizatorach turnusów rehabilitacyjnych, posiadających wpisy do rejestrów wojewody dostępne na Portalu Informacyjno-Usługowym EMPATIA (http://empatia.mpips.gov.pl/)
Na tej stronie znajduje się centralna baza danych, utworzona z 16 wojewódzkich rejestrów ośrodków i 16 wojewódzkich rejestrów organizatorów. Zawiera ona aktualizowane przez wojewodów informacje o ośrodkach i organizatorach, posiadających wpis do odpowiedniego rejestru wojewody. Na stronie umożliwiono wyszukiwanie ośrodków i organizatorów według zadanych kryteriów (np. rodzaju turnusu, rodzaju dysfunkcji, adresu). Wyszukane pozycje można następnie wydrukować wraz z danymi kontaktowymi.
Przepisy szczegółowo określają warunki, które powinny spełniać ośrodki i organizatorzy ubiegający się odpowiednio o wpis do rejestru ośrodków i rejestru organizatorów turnusów dla osób niepełnosprawnych. Wniosek organizatora należy złożyć do właściwego urzędu wojewódzkiego, natomiast wniosek ośrodka należy złożyć do właściwego terytorialnie urzędu marszałkowskiego, który po zaopiniowaniu przesyła go wojewodzie. Wojewoda prowadzi rejestr ośrodków i rejestr organizatorów turnusów rehabilitacyjnych i dokonuje wpisów do tych rejestrów. Wniosek o wpis do rejestru organizatorów mogą składać osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne lub inne jednostki organizacyjne nie posiadające osobowości prawnej, jeżeli przynajmniej od dwóch lat prowadzą działalność na rzecz osób niepełnosprawnych.
Ośrodki ubiegające się o wpis do rejestru wojewody powinny spełniać określone standardy (m. in. baza noclegowa i żywieniowa dla minimum 20 osób, gabinet lekarski lub zabiegowy, odpowiednie zaplecze do realizacji aktywnych form rehabilitacji, infrastruktura przystosowana do określonej grupy osób niepełnosprawnych). Organizatorzy turnusów zobligowani są do realizacji zakładanego programu zajęć indywidualnych, grupowych, zapewnienia odpowiedniej kadry oraz stałej opieki pielęgniarskiej.
Jeżeli podmiot (ośrodek lub organizator) spełnia wymagane warunki, wpis do odpowiedniego rejestru dokonywany jest niezwłocznie. Wnioskodawca otrzymuje od wojewody zawiadomienie o wpisie do rejestru, które powinno zawierać numer tego wpisu. W przypadku odmowy dokonania takiego wpisu wnioskodawca otrzymuje zawiadomienie wraz z uzasadnieniem odmowy.
Organizatorzy turnusów rehabilitacyjnych zobligowani są do corocznego informowania wojewody o zrealizowanych turnusach rehabilitacyjnych, w których uczestniczyły osoby korzystające z dofinansowania ze środków PFRON. Kontrolę ośrodków i organizatorów przeprowadza wojewoda lub powiatowe centrum pomocy rodzinie.
Warsztaty terapii zajęciowej
Warsztat jest wyodrębnioną organizacyjnie i finansowo placówką stwarzającą osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwość rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia. Nie jest to placówka samodzielna, ale stanowi część większej struktury organizacyjnej wyposażonej w osobowość prawną lub posiadającej zdolność do czynności prawnych. Warsztaty mogą być organizowane przez fundacje, stowarzyszenia lub przez inne
Celem warsztatu jest:
- aktywne wspomaganie procesu rehabilitacji zawodowej i społecznej osób niepełnosprawnych,
- stwarzanie osobom niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwości rehabilitacji społecznej i zawodowej w zakresie pozyskania lub przywracania umiejętności niezbędnych do podjęcia zatrudnienia.
Realizacji powyższych celów służy stosowanie technik terapii zajęciowej zmierzających do usamodzielnienia uczestników, poprzez wyposażenie ich w umiejętności wykonywania czynności życia codziennego oraz zaradności osobistej, a także rozwijania psychofizycznych sprawności oraz podstawowych i specjalistycznych umiejętności zawodowych, umożliwiających uczestnictwo w szkoleniu zawodowym albo podjęcie pracy.
Uczestnikami warsztatów mogą być osoby posiadające prawnie potwierdzony status niepełnosprawności, niezdolne do podjęcia pracy. Osoby niepełnosprawne, przyjmowane do warsztatu po 1 stycznia 1998 r., muszą posiadać w swoim orzeczeniu wskazanie do uczestnictwa w terapii zajęciowej. Zgłoszenia osób niepełnosprawnych, które chcą uczestniczyć w warsztacie przyjmuje i zatwierdza jednostka zamierzająca utworzyć warsztat lub jednostka prowadząca warsztat, w uzgodnieniu z powiatowym centrum pomocy rodzinie.
Terapię prowadzoną w warsztacie realizuje się na podstawie indywidualnego programu rehabilitacji uczestnika, który zawiera informacje dotyczące osoby niepełnosprawnej, planowanych działań wobec uczestnika i spodziewanych efektów tych działań.
W warsztacie działa rada programowa, która dokonuje okresowej oraz, nie rzadziej niż co 3 lata, kompleksowej oceny realizacji indywidualnego programu rehabilitacji uczestnika warsztatu i zajmuje stanowisko w kwestii osiągniętych przez niego postępów w rehabilitacji, uzasadniających:
- podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na przystosowanym stanowisku pracy,
- potrzebę skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia, ze względu na brak postępów w rehabilitacji i złe rokowania co do możliwości osiągnięcia postępów uzasadniających podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na rynku pracy po odbyciu dalszej rehabilitacji w warsztacie,
- przedłużenie uczestnictwa w terapii ze względu na pozytywne rokowania co do przyszłych postępów w rehabilitacji, umożliwiających podjęcie zatrudnienia i kontynuowanie rehabilitacji zawodowej w warunkach pracy chronionej lub na rynku pracy, albo okresowy brak możliwości podjęcia zatrudnienia, albo okresowy brak możliwości skierowania osoby niepełnosprawnej do ośrodka wsparcia.
Koszty utworzenia, działalności i wynikające ze zwiększenia liczby uczestników warsztatu są współfinansowane ze środków PFRON, ze środków samorządu terytorialnego lub z innych źródeł. Zasada współfinansowania oznacza solidarne ponoszenie kosztów tworzenia i działania warsztatów przez jednostki samorządu terytorialnego szczebla powiatowego oraz Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Maksymalne dofinansowanie ze środków Funduszu kosztów działalności warsztatów terapii zajęciowej, w tym wynikających ze zwiększonej liczby uczestników warsztatu, wynosi od 2008 r. 90% tych kosztów.
Maksymalne dofinansowanie ze środków Funduszu tworzenia warsztatu terapii zajęciowej wynosi — 70% tych kosztów.
Jak utworzyć warsztat?
Jednostka zamierzająca utworzyć warsztat składa do właściwego, ze względu na siedzibę warsztatu, powiatowego centrum pomocy rodzinie wniosek o dofinansowanie kosztów utworzenia i działalności warsztatu ze środków PFRON. Do wniosku należy dołączyć projekt utworzenia warsztatu. Projekt zawierać powinien m.in. statut jednostki zamierzającej utworzyć warsztat, zgłoszenie co najmniej 20 kandydatów na uczestników warsztatu, z określeniem stopni i rodzajów ich niepełnosprawności, plan działalności warsztatu określający metody pracy z uczestnikami warsztatu w zakresie rehabilitacji społecznej i zawodowej, zobowiązanie do opracowania indywidualnych programów rehabilitacji uczestników warsztatu, propozycje dotyczące obsady etatowej warsztatu, z wyszczególnieniem liczby stanowisk i wymaganych kwalifikacji pracowników oraz preliminarz kosztów utworzenia warsztatu i preliminarz rocznych kosztów działalności warsztatu.
Wniosek podlega merytorycznej i formalnej ocenie dokonywanej przez zespół utworzony przez starostę w centrum pomocy. W oparciu o ocenę zespołu powiat zawiera z jednostką zamierzającą utworzyć warsztat umowę określającą warunki i wysokość dofinansowania kosztów utworzenia i działalności warsztatu ze środków Funduszu.
Zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze
Dofinansowanie wyrobów medycznych ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych następuje poprzez zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze [katalog tych przedmiotów i środków określony został w rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 6 grudnia 2013 r. w sprawie wykazu wyrobów medycznych wydawanych na zlecenie (Dz. U. poz. 1565)], przy czym realizowane jest ono ze środków Narodowego Funduszu Zdrowia, a środki PFRON mogą być wykorzystane na dofinansowanie dla tych osób niepełnosprawnych, które spełniają określone w § 5 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 25 czerwca 2002r. w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu, które mogą być finansowane ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (Dz. U. z 2015 r., poz. 926) kryterium dochodowe, tj. średni miesięczny dochód tej osoby obliczony zgodnie z rozporządzeniem nie przekracza 65% przeciętnego wynagrodzenia w przypadku osoby samotnej lub 50% – na osobę we wspólnym gospodarstwie domowym.
Zgodnie z wymienionym wyżej rozporządzeniem w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu (…), wysokość dofinansowania wynosi:
- do 100% udziału własnego osoby niepełnosprawnej w limicie ceny, jeżeli taki udział jest wymagany przez przepisy,
- do 150% sumy kwoty limitu, o którym mowa powyżej, wyznaczonego przez NFZ oraz wymaganego udziału własnego osoby niepełnosprawnej w zakupie tych przedmiotów i środków, jeżeli cena zakupu jest wyższa niż ustalony limit.
Zgodnie z § 10 ww. rozporządzenia dofinansowanie następuje na pisemny wniosek złożony do powiatowego centrum pomocy rodzinie właściwego dla miejsca zamieszkania osoby niepełnosprawnej.
Do wniosku należy dołączyć kopię orzeczenia lub kopię wypisu z treści orzeczenia o niepełnosprawności, bądź orzeczenia równoważnego, oraz fakturę określającą cenę nabycia z wyodrębnioną kwotą opłacaną w ramach ubezpieczenia zdrowotnego oraz kwotą udziału własnego lub inny dokument potwierdzający zakup, wraz z potwierdzoną za zgodność, przez świadczeniodawcę realizującego zlecenie, kopią zrealizowanego zlecenia na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze.
Można również wystąpić o dofinansowanie przedstawiając kopię zlecenia na zaopatrzenie w przedmioty ortopedyczne i środki pomocnicze wraz z ofertą określającą cenę nabycia z wyodrębnioną kwotą opłacaną w ramach ubezpieczenia zdrowotnego i kwotą udziału własnego oraz termin realizacji zlecenia od momentu przyjęcia go do realizacji.
Z uwagi na fakt, że rozporządzenie w sprawie określenia rodzajów zadań powiatu (…) nie określa druku wniosku, samorządy same sporządzają takie druki. Dlatego też szczegółowe informacje można uzyskać we właściwym dla miejsca zamieszkania powiatowym centrum pomocy rodzinie.
Szczegółowych informacji o drukach wniosków, jak i okresie rozpatrywania poszczególnych wniosków, a także dostępności środków PFRON na poszczególne zadania z zakresu rehabilitacji społecznej należy szukać we właściwym miejscowo powiatowym centrum pomocy rodzinie.
Ograniczenia tylko w głowach!!!
Zdjęcie zawodników walczących w trakcie meczu rugby na wózkach
Źródło: http://trafnie.eu/aktualnosc/ograniczenia-tylko-w-glowach,1059.html
Co pewien czas proponuję temat związany ze sportem, ale nie związany z piłką. Zawsze jednak przy okazji znajduję jakieś piłkarskie odnośniki.
Dyscyplina wydaje się z pozoru absurdalna – rugby na wózkach. Jedyna gra zespołowa dla osób z porażeniem czterokończynowym. Jak można rywalizować w tak kontaktowym sporcie będąc niepełnosprawnym ruchowo, przez co zmuszonym do poruszania się na wózkach inwalidzkich? A jednak można. I to jak!
Wybrałem się na turniej Mazovia Cup, który odbył się w Legionowie. Oglądałem w życiu różne sporty, ale ten wydał mi się niezwykle intrygujący. Po raz pierwszy mogłem zobaczyć na żywo mecze w dyscyplinie, o której istnieniu (tak podejrzewam!) większość społeczeństwa nie ma pojęcia.
Spróbujcie wyobrazić sobie dwa wózki inwalidzkie. Kierujący jednym rozpędza go maksymalnie i z całym impetem uderza w drugi tak, że ten potrafi się nawet wywrócić. Wtedy na boisko wbiega serwisant, stawia wózek na kołach i gra toczy się dalej. To nie piłka nożna, w której zawodnicy oszukują na potęgę, że zostali poturbowani przez rywala, choć nic im się nie stało. To jest rugby na wózkach, tu nikt się nad nikim nie lituje, nikt nie udaje. Tu się gra na poważnie. Panie walczą ramię w ramię z panami…
Rywalizują ze sobą dwie drużyny w czteroosobowych składach na specjalnie skonstruowanych wózkach – mają skośnie ustawione koła i wzmocnioną metalową konstrukcję [patrz galeria na końcu tekstu]. Dzięki niej wytrzymują ciągłe stłuczki. Co chwila słychać na boisku: „Łuuuup”! Nie dochodzi jednak do bezpośredniego kontaktu między zawodnikami, jak w normalnym rugby. Cały impet starć biorą na siebie metalowe konstrukcje.
Gra polega na dostarczeniu piłki do strefy punktowej (wjechaniu przednimi kółkami wózka, trzymając ją na kolanach) znajdującej się za końcową linią. Zawodnik może być w jej posiadaniu tylko przez dziesięć sekund. Gdy czas upłynie musi podać piłkę lub odbić ją od boiska. To najważniejsze zasady tej dyscypliny, niezwykle widowiskowej i dynamicznej. Uczestniczący w niej gracze są ludźmi ciężko doświadczonymi przez los, a mimo to się nie poddali. Bo nie ma dla nich ograniczeń. Ograniczeni są tylko w głowach, ale nie w ich.
Turniej Mazovia Cup odbył się już po raz szósty z udziałem drużyn z kilku krajów. Nie będę jednak pisał kto wygrał, bo dla mnie nie miało to większego znaczenia. Wygrali wszyscy, którzy w turnieju startowali! To banał tylko z pozoru. Wybierzcie się na mecz, a z pewnością przyznacie, że mam rację. W Polsce działa już liga rugby na wózkach. Rozejrzyjcie się trochę wokół siebie, a na pewno znajdziecie możliwość obejrzenia jakiegoś meczu. Naprawdę warto.
Rugby na wózkach skojarzyło mi się z ampfutbolem. Gdy przed trzema laty oglądałem turniej w tej dyscyplinie uprawianej również przez twardzieli pokrzywdzonych przez los, zdobyłem się na taką puentę:
„Mam propozycję dla szefów wszystkich korporacji. Często organizują dla swoich pracowników zajęcia motywacyjne. Zamiast tego niech wyślą ich na mecze ampfutbolu. Wyjdzie taniej, a efekt gwarantowany!”
Teraz mogę ich też zaprosić na mecze rugby na wózkach, a swój apel skierowałbym również do wszystkich piłkarskich trenerów. Zabierzcie na nie swoich zawodników, od trampkarzy po seniorów. Na pewno taka pouczająca lekcja się przyda.
Źródło: http://trafnie.eu/aktualnosc/ograniczenia-tylko-w-glowach,1059.html
Utwór o przełamywaniu barier i pokonywaniu strachu, który towarzyszy osobom z niepełnosprawnościami w codziennym życiu
Ona – Weronika Wróbel – Wicemiss Polski na wózku 2013 . On – wrocławski raper. Wspólnie nagrali teledysk, w którym przekonują niepełnosprawnych, że własny strach można przełamać. I mimo niepełnosprawności, można żyć pełnią życia, zaś osobom w pełni sprawnym uświadamiają, że osoby z niepełnosprawnościami, pomimo barier, z którymi muszą mierzyć się każdego dnia, chcą mieć możliwości do życia tak samo jak pełnosprawni.
Obroniono pracę doktorską opisującą możliwości łączenia CSR z problematyką niepełnosprawności
W dniu 11 maja 2016 r. na Uniwersytecie Warszawskim obroniona została praca doktorska pt. “Społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw
a zatrudnienie osób niepełnosprawnych”. Praca, której autorem jest Michał Mazur, została napisana pod kierunkiem prof. UW dr. hab. Ryszarda Szarfenberga.
Tematyka pracy na tle dotychczasowych teorii i badań
Teoria polityki społecznej sytuuje ją jako praktyczną działalność rządów i innych podmiotów, której celem jest rozwiązywanie zdiagnozowanych problemów społecznych[1]. Wśród problemów społecznych, których rozwiązaniem zajmuje się polityka społeczna, jest problem niskiej aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. Dociekania naukowe w tym zakresie mają głównie stosowany charakter – mają służyć rozwiązywaniu danego problemu.
Z punktu widzenia polityki społecznej istotne jest poszukiwanie nowych rozwiązań i narzędzi, które mogą zostać szerzej wykorzystane dla realizacji celów polityki społecznej Według autora pracy, takim nowym narzędziem, w którym tkwi potencjał i które można wykorzystywać w celu zwiększenia poziomu aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych, jak też zapewnienia im lepszych warunków zatrudnienia i rozwoju zawodowego jest społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw (CSR). Praktycznym wyrazem wdrażania zasad CSR jest między innymi opracowywanie norm samoregulacji[2].
W polityce społecznej upowszechnia się opinia, że standard, jako kategoria zarządzania jakością, powinien stanowić istotny element regulujący zachowania podmiotów na rynku usług społecznych[3]. Jednocześnie należy zauważyć, że takie standardy rzadko poddawane są badaniom. Standardy CSR-D autor zalicza do kategorii standardów usług społecznych, bowiem działania w zakresie zatrudniania osób niepełnosprawnych i zapewniania im optymalnych warunków pracy i rozwoju zawodowego należy traktować, jako swoisty rodzaj usług społecznych, na rzecz środowiska osób z niepełnosprawnością, podejmowanych przez podmioty polityki społecznej, jakimi są zakłady pracy – pracodawcy osób niepełnosprawnych. Dla autora punktem wyjścia było przyjęcie, już na etapie hipotezy badawczej, że opracowane w ramach przygotowanej rozprawy doktorskiej standardy CSR-D będą elementem samoregulacji, stworzonym w procesie autostandaryzacji, w której uczestniczą przedstawiciele środowiska użytkowników i odbiorców tego narzędzia.
Działania związane z wypełnianiem zaleceń standardów CSR-D mają być działaniami dobrowolnymi, bo całość społecznie odpowiedzialnych inicjatyw podejmowanych przez firmy winna charakteryzować dobrowolność, wynikająca z poczucia odpowiedzialności świadomej. Zatem w przypadku standaryzacji w zakresie CSR-D nie można mówić o typowym dla polityki społecznej nakładaniu obowiązków, na poszczególne podmioty, w ramach wdrażania i realizowania interwencji publicznych. Kluczową zatem w procesie tworzenia powyższych standardów jest dobrowolna “autostandaryzacja”, w której nie mamy do czynienia z wykorzystywaniem twardych narzędzi i egzekwowaniem stosowania zapisów standardów.
Zasadniczym celem pracy jest ukazanie związku koncepcji i praktyki społecznej odpowiedzialności biznesu (przedsiębiorstw) z kwestią aktywizacji zawodowej i innych działań na rzecz środowiska osób niepełnosprawnych oraz wskazanie, że społeczna odpowiedzialność biznesu nakierowana na działania na rzecz osób z niepełnosprawnością (CSR-D), w szczególności na ich aktywizację, stanowi uzupełnienie interwencji publicznych podejmowanych przez państwo w ramach systemu polityki społecznej.
Dokonując analizy dostępnej literatury w zakresie włączania problematyki niepełnosprawności do teorii i praktyki CSR, autor odnalazł tylko kilkanaście artykułów anglojęzycznych. Wśród nich najistotniejszym była publikacja hiszpańskiej Fundacji ONCE “CSR-D GUIDE CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY AND DISABILITY”. Stanowi ona przewodnik, jak włączać osoby niepełnosprawne do strategii CSR firm. Pozycja ta stanowiła dla autora ważną inspirację, dlatego też w ostatniej części pracy autor dokonuje porównania opracowanych standardów z ową pozycją. Przegląd dostępnej literatury anglojęzycznej w przedmiocie pracy został dokonany w pierwszej części pracy doktorskiej.
Na gruncie literatury polskojęzycznej w ostatnich latach zaczęło pojawiać się więcej publikacji, które opisywałyby możliwości włączania zagadnień niepełnosprawności w strategie CSR. Instytucje naukowe, przy wykorzystaniu finansowania zewnętrznego również podejmują temat aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych i poszukiwania nowych rozwiązań w ramach systemu polityki społecznej – wskazując także na CSR[4]. Na zwiększające się zainteresowanie możliwością włączania niepełnosprawności do praktyki CSR i co za tym idzie, dostępnością literatury, ma wpływ zwiększająca się wiedza zarówno przedsiębiorców, jak i studentów w zakresie CSR, jak i coraz większa popularność inicjatyw CSR – m.in. dotacje na wdrażanie CSR w przedsiębiorstwach, czy też programy takie jak Karta Różnorodności. Nie można nie wspomnieć również o głosach krytycznych, które traktują CSR wobec osób niepełnosprawnych jako zabieg socjotechniczny[5]. Reprezentantem takiego podejścia jest A. Barczyński z Politechniki Częstochowskiej. W części trzeciej autor podejmuje polemikę z niektórymi tezami sformułowanymi przez tego badacza.
Teza centralna i hipotezy badawcze
Centralna teza została sformułowana następująco: „społeczna odpowiedzialność przedsiębiorstw jest potencjalnie ważnym czynnikiem poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych na polskim rynku pracy”. Tak sformułowana teza może wywołać dyskusję, ponieważ możemy napotkać na krytykę wskazującą, że CSR nie ma żadnego znaczenia dla sytuacji na rynku pracy, a tym bardziej go nie będzie miał w przypadku osób niepełnosprawnych, gdzie mamy do czynienia z rozległymi regulacjami i względnie dużymi środkami publicznymi na aktywizację zawodową (tzn. jest mało przestrzeni dla CSR-D). Zadaniem, jakie postawił sobie autor pracy jest wykazanie, wbrew tej krytyce, że w społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw tkwi potencjał, który przy zapewnieniu odpowiednich warunków zostanie uwolniony.
W kontekście tak sformułowanej tezy postawione zostały następujące pytania badawcze:
- jakie cechy ma wpływ społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw na tle innych czynników wpływających na zachowania firm wobec ON w skali makro i mikro?
- jeżeli obecnie wpływ społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw na sytuację zawodową ON w skali makro i mikro jest niewielki, co należy zrobić, aby osiągnął on swój optymalny poziom?
- jakie cechy powinny posiadać i jakie zapisy zawierać standardy CSR-D?
Do tak postawionych pytań badawczych sformułowano następujące hipotezy:
Ad. 1. Hipoteza 1: w skali makro liczba oraz wielkość firm mających CSR jest tak niewielka, że ich znaczenie dla sytuacji zawodowej ON na polskim rynku pracy jest obecnie marginalne; w skali mikro, gdy firma ma CSR, w którym uwzględnia się ON wpływ ten jest również marginalny.
Ad 2. Hipoteza 2: optymalny poziom wpływu CSR-D na sytuację zawodową jest wyższy niż obecny, aby zwiększyć ten wpływ do pożądanego poziomu należy doprowadzić do większej samoregulacji w postaci standaryzacji, w której będą brały udział środowiska ze wszystkich sektorów, zainteresowane poprawą sytuacji ON na rynku pracy.
Zastosowane metody badawcze
W celu weryfikacji hipotez i odpowiedzi na postawione pytania badawcze autor stworzył strategię badawczą, na którą złożyły się badania niereaktywne polegające na analizie treści raportów odpowiedzialności społecznej przygotowywanych corocznie przez Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Do udowodnienia postawionych hipotez niezbędne było przeprowadzenie badań ilościowych i jakościowych. Zasadniczym celem badań ilościowych było ukazanie faktycznej efektywności działań społecznie odpowiedzialnych opisywanych w raportach CSR, w aktywizacji zawodowej osób niepełnosprawnych – jak często liderzy rankingów firm społecznie odpowiedzialnych wpisują w swoje programy CSR konkretne działania dotyczące osób z niepełnosprawnością i jak te działania przekładają się na faktyczne zatrudnianie osób z dysfunkcjami.
Celem analiz jakościowych w tym zakresie było natomiast zbadanie oddziaływania realizowanych strategii CSR na położenie pracowników z ograniczeniami sprawności oraz określenie standardów CSR przyjaznych osobom nie w pełni sprawnym. Badania jakościowe miały postać studium przypadku oraz pogłębionych wywiadów jakościowych. Przeprowadzone badania pozwoliły na określenie wstępnego kształtu standardów CSR-D, które zostały zweryfikowane dwukrotnie przez ekspertów w ramach pogłębionych wywiadów jakościowych.
Wywiady jakościowe z przedstawicielami organizacji pozarządowych działających na rzecz osób niepełnosprawnych służyły przede wszystkim do weryfikacji zapisów standardów CSR-D sformułowanych na podstawie wcześniejszych badań.
Ważnym elementem procesu badawczego było wykorzystywanie metody badania poprzez działanie (action research[6]). Metoda badania poprzez działanie miała zastosowanie przede wszystkim na ostatnim etapie procesu badawczego. Przy jej wykorzystaniu określono, iż nowym rozwiązaniem, które będzie mogło uzupełniać interwencje publiczne w zakresie odpowiedzi na problem społeczny niskiej aktywności zawodowej niepełnosprawnych, będzie włączenie problematyki niepełnosprawności do teorii społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw i stworzenie narzędzia jakim są standardy CSR-D. Dzięki tej metodzie możliwe stało się określenie początkowego kształtu standardów CSR-D a następnie ich weryfikacja.
Wnioski z badań i praktyczne zastosowania
Zrealizowane badania pozwoliły na potwierdzenie postawionej w pracy tezy, mówiącej, o potencjale społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw jako czynnika poprawy sytuacji osób niepełnosprawnych na polskim rynku pracy. Badania potwierdziły ponadto sformułowane na wstępie hipotezy.
Analiza treści, a następnie studia przypadków stały się podstawą – punktem wyjścia do stworzenia projektu standardów CSR-D. Kolejnym krokiem było zaplanowanie i przeprowadzenie wywiadów eksperckich mających na celu weryfikację treści standardów CSR-D. Na skutek analizy materiału badawczego opracowano w pierwszej kolejności zarys standardów – strukturę dokumentu. Następnym krokiem było wypełnianie poszczególnych punktów standardów stosowną treścią zaleceń. Następnie autor podjął działania dotyczące dokonania wyjaśnień poszczególnych zaleceń wskazanych w projekcie standardów.
Dla większej szansy uzyskania informacji zwrotnej od różnych grup interesariuszy i ekspertów zajmujących się CSR i kwestią aktywizacji osób niepełnosprawnych, ostateczny zestaw standardów CSR-D z ich opisem, czyli rozwinięciem jak rozumieć konkretny standard, został udostępniony określonej grupie odbiorców do ostatecznych konsultacji w ramach których możliwe jeszcze było zgłaszanie uwag do opracowania.
Opracowane w procesie autostandaryzacji, w którym uczestniczyli reprezentanci środowiska osób niepełnosprawnych, standardy są wynikiem analizy całości materiału badawczego. Wartością dodaną pracy, jest zatem opracowanie, zgodnie z przyjętymi założeniami, standardów „Niepełnosprawność i Społeczna Odpowiedzialność Przedsiębiorstw – CSR-D – czyli CSR-u przyjaznego osobom niepełnosprawnym z punktu widzenia ich aktywizacji zawodowej, który może stanowić uzupełnienie interwencji publicznych, odpowiadających na problem niskiej aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych. Opracowane standardy mogą okazać się przydatne wszystkim przedsiębiorstwom, bez względu na sektor rynku, które chcą w swoje społecznie odpowiedzialne działania włączać osoby z niepełnosprawnością w różnych obszarach funkcjonowania firmy.
Podkreślić należy, że ostatnia faza procesu standaryzacji – monitoring, kontrola i weryfikacja standardów – wykracza poza zakres opisywanej pracy, jednakże autor deklaruje podejmowanie kroków mających na celu jej kontynuowanie.
Konstrukcja pracy
Praca składa się z 3 części. W pierwszej – erudycyjnej – opisano teorie powiązań koncepcji społecznej odpowiedzialności z problematyką aktywizacji zawodowej osób nie w pełni sprawnych. Część ta składa się z pięciu rozdziałów. Pierwszy rozdział autor poświęcił opisowi niedostatecznego zatrudnienia osób niepełnosprawnych jako problemu społecznego, którym zajmuje się polityka społeczna. Autor zawarł tu rozważania nt problemu społecznego niskiej aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych, roli polityki społecznej w rozwiązywaniu problemów społecznych, a także omówienie pojęcia “niepełnosprawność”. W rozdziale tym omówione zostały również dane statystyczne wskazujące na istotność problemu niedostatecznego zatrudnienia niepełnosprawnych – opisano strukturę populacji osób niepełnosprawnych, jak i dane pokazujące stopień aktywności i bierności zawodowej osób niepełnosprawnych. W drugim rozdziale ukazano osobę niepełnosprawną jako adresata społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstwa, w trzecim natomiast autor opisuje potencjał prozatrudnieniowy CSR wobec osób niepełnosprawnych. Opisano tu m.in. obszary oddziaływań CSR nakierowanego na aktywizację zawodową osób niepełnosprawnych. W rozdziale czwartym opisano perspektywy standaryzacji CSR wobec osób niepełnosprawnych, natomiast ostatni – piąty rozdział pierwszej części poświęcony jest opisowi czynników i barier rozwoju CSR wobec osób z niepełnosprawnością.
Dzięki obszernej podbudowie teoretycznej pracy, zawartej w części pierwszej, autor uzyskał bogaty opis problematyki niepełnosprawności, stanu aktywności zawodowej osób niepełnosprawnych, jak i dotychczasowych prób włączania niepełnosprawności do teorii i praktyki CSR. W części tej autor uzasadnił także, że niską aktywność zawodową osób niepełnosprawnych należy zaliczyć do problemów społecznych, którymi winna zajmować się polityka społeczna, szukając nowych sposobów rozwiązania tego problemu.
Druga część pokazuje za pomocą dostępnych wyników badań, a także dzięki własnym badaniom autora, jak w praktyce wygląda kwestia powiązań idei społecznej odpowiedzialności z zagadnieniami dotyczącymi aktywizacji zawodowej osób z dysfunkcjami. Zostaje tu opisana szczegółowo metodologia prowadzonych badań, jak i wpływ CSR-D na zatrudnianie osób niepełnosprawnych – jak wygląda to w praktyce. W pierwszym rozdziale tej części zaprezentowana została metodologia prowadzonych badań, w drugiej opisano wpływ CSR uwzględniającego niepełnosprawnych, na ich zatrudnienie, natomiast w trzecim, na podstawie zrealizowanych badań opisany został proces zatrudnienia osób niepełnosprawnych w firmach zarządzanych zgodnie z CSR.
Analiza wyników przeprowadzonych badań zawarta w części drugiej stanowiła dla autora punkt wyjścia do prac na opracowaniem autorskich standardów CSR-D. Treść poszczególnych zapisów standardów nawiązuje do dobrych praktyk realizowanych przez pracodawców osób niepełnosprawnych, opisanych w tej części pracy.
W trzeciej części przybliżona została kwestia perspektyw rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw uwzględniającej osoby niepełnosprawne. W części tej szeroko opisywana jest możliwość standaryzacji społecznej odpowiedzialności wobec osób niepełnosprawnych. Przedmiotem tej części jest więc opis istoty standardów społecznej odpowiedzialności z wbudowanymi treściami dotyczącymi osób niepełnosprawnych jako pełnosprawnych pracowników. Trzecia część zawiera również opis działań podjętych w ramach realizacji strategii upowszechnienia standardów CSR-D. Pierwszy rozdział tej części zawiera opis celów i strategii rozwoju społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw wobec osób niepełnosprawnych. Drugi rozdział podejmuje problematykę standaryzacji społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw wobec osób niepełnosprawnych, zaś w trzecim rozdziale dokonano porównania opracowanych przez autora standardów CSR-D ze wskazówkami Fundacji ONCE w publikacji CSR-D Guide Corporate Social Responsibility and Disability – autor podjął próbę ukazania podobieństw i różnic.
Treści opracowane przez autora w części trzeciej wprowadzają w problematykę opracowanych przez autora standardów CSR-D, wskazując na cel powyższego opracowania, jak i przybliżając treść poszczególnych zapisów. Autor opisał w tej części także działania jakie już podjął w celu upowszechniania treści standardów wśród potencjalnych użytkowników dokumentu.
Standardy CSR-D
Załącznikiem do pracy jest pierwsza wersja polskich standardów CSR-D. Wynik ten wpisuje się w stosowany charakter badań prowadzonych w ramach teorii polityki społecznej..
Podstawowym zadaniem opracowanych standardów CSR-D jest wdrażanie założeń koncepcji CSR-D, która jak zauważyła Fundacja ONCE polega na włączaniu (ogólnej integracji) aspektów niepełnosprawności w różne elementy CSR firmy, uwzględniając tym samym osoby niepełnosprawne jako interesariuszy firmy[7] – także jej pracowników. Standardy te, mają charakter wytycznych, jego zalecenia mogą być stosowane przez firmy wywodzące się z każdego sektora gospodarki – zarówno przedsiębiorstw rynkowych, administracji publicznej jak i organizacji pozarządowych. Podstawowym celem standardów jest wskazanie, jakie działania należy podjąć i wdrożyć, aby zwiększyć poziom zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych w firmie i aby pracownicy ci odczuwali satysfakcję z zatrudnienia w firmie i tym samym, by stopień ich identyfikacji z firmą był na wysokim poziomie.
Na treść standardów składają się ogólne wytyczne, standardy wobec interesariuszy wewnętrznych, standardy wobec interesariuszy zewnętrznych, jak też standardy wobec klientów, społeczności lokalnej i samorządu. Dokument ten nie kończy się jednak na opracowaniu wyłącznie standardów CSR-D, bowiem w kolejnych jego częściach omówiono najważniejsze korzyści z ich wdrożenia, jak też wyzwania związane z wdrożeniem standardów CSR-D. Na koniec omówiono natomiast pojęcia, które są kluczowe dla pełnego zrozumienia proponowanych w standardach zaleceń.
Literatura
- Barczyński A., Realny wymiar społecznej odpowiedzialności biznesu w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, maszynopis artykułu otrzymany od autora,
- Boczoń J., Budowanie standardów usług społecznych, w: Partnerstwo w praktyce. System współpracy samorządów lokalnych z organizacjami pozarządowymi, Elbląg 2007,
- Carballeda Pineiro Miquel, CSR-D Guide Corporate Social Responsibility and Disability, http://rsed.fundaciononce.es/en/prologos.html
- Chrostowski A., Jemielniak D., Action research w teorii organizacji i zarządzania, w: „Organizacja i kierowanie” nr 1 (131), 2008.
- Łopato J., Kwestie społeczne a polityka społeczna (przegląd teorii), w: A. Piekara i J. Supińska (red.), Polityka społeczna w okresie przemian, Warszawa 1985,
- Opis projektu „Od kompleksowej diagnozy sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce do nowego modelu polityki społecznej wobec niepełnosprawności”, http://polscyniepelnosprawni.agh.edu.pl/o-projekcie.
[1] Por. J. Łopato, Kwestie społeczne a polityka społeczna (przegląd teorii), w: A. Piekara i J. Supińska (red.), Polityka społeczna w okresie przemian, Warszawa 1985, s. 52
[2] Por. A. Barczyński, Realny wymiar społecznej odpowiedzialności biznesu w zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, maszynopis artykułu otrzymany od autora, s. 9-11.
[3] Por. J. Boczoń, Budowanie standardów usług społecznych, w: Partnerstwo w praktyce. System współpracy samorządów lokalnych z organizacjami pozarządowymi, Elbląg 2007, s. 51-55.
[4] Por. Opis projektu „Od kompleksowej diagnozy sytuacji osób niepełnosprawnych w Polsce do nowego modelu polityki społecznej wobec niepełnosprawności”, http://polscyniepelnosprawni.agh.edu.pl/o-projekcie/
[5] Por. A. Barczyński, art. cyt.
[6] Por. A. Chrostowski, D. Jemielniak, Action research w teorii organizacji i zarządzania, w: „Organizacja i kierowanie” nr 1 (131), 2008, s. 45.
[7] Por. Miquel Carballeda Pineiro, CSR-D GUIDE CORPORATE SOCIAL RESPONSIBILITY AND DISABILITY, http://rsed.fundaciononce.es/en/prologos.html
Manifest na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych w Polsce
Europejski rynek cyfrowy logo
Poniższy Manifest podpisali przedstawiciele administracji publicznej, wielu organizacji pozarządowych, środowiska biznesu i edukacji w Polsce.
Manifest to deklaracja niżej podpisanych w promowaniu działań na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych społeczeństwa polskiego.
Manifest na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych w Polsce
My, niżej podpisani, będąc przekonani, iż:
- kompetencje cyfrowe – wiedza, umiejętności i postawy – stanowią warunek rozwoju obywateli, społeczności lokalnych, państwa i gospodarki; ich niezbędny zakres zależy od zróżnicowanych potrzeb, możliwości i celów życiowych;
- aby skutecznie i twórczo korzystać z technologii cyfrowych, w tym z Internetu, trzeba mieć odpowiednią wiedzę, motywację, umiejętności oraz wsparcie; wymaga to także infrastruktury dostępowej oraz oferty przyjaznych usług i treści wysokiej jakości;
- demokratyczne społeczeństwo potrzebuje obywatelek i obywateli o odpowiednich kompetencjach cyfrowych; korzystanie z mediów i technologii jest jednocześnie naszym prawem oraz instrumentem zmian cywilizacyjnych i kulturowych, bez rozwoju których Polska nie znajdzie się w gronie najważniejszych państw Europy i świata;
- kompetencje cyfrowe otwierają nowe perspektywy zaspokajania potrzeb życiowych – umożliwiają pełniejszy rozwój osobisty, a także aktywne uczestnictwo w życiu społecznym i kulturalnym;
- zaawansowane kompetencje cyfrowe sprzyjają twórczości, przedsiębiorczości i innowacyjności; wspomagają budowanie kapitału społecznego, intelektualnego i ekonomicznego;
- rozwój kompetencji cyfrowych służy niwelowaniu różnic społecznych, a ich brak rodzi nowe formy wykluczenia społecznego;
- odpowiednie kompetencje pracowników są niezbędnym warunkiem rozwoju instytucji, firm i organizacji; pozwalają zwiększać efektywność działania, tworzyć nowe formy współpracy, zaangażowania i komunikacji; korzystanie z technologii cyfrowych wspiera potencjał gospodarczy i zwiększa szanse zatrudnienia.
Pragniemy dążyć do tego:
aby Polska była krajem, w którym każdy ma możliwość wykorzystania Internetu oraz innych nowych technologii do polepszania jakości swojego życia i życia najbliższych. Dzięki kompetencjom cyfrowym będzie pełniej rozwijać się w życiu osobistym, społecznym, obywatelskim i zawodowym wnosząc wkład w rozwój nowoczesnej Polski.
Wierzymy, że rozwojowi kompetencji cyfrowych powinny przyświecać następujące zasady:
- Każdy posiada możliwość korzystania z technologii cyfrowych i czerpania korzyści z nimi związanych.
- Każdy ma możliwość posiadania dostępu do Internetu, a bezpłatny dostęp publiczny jest zapewniony przez takie instytucje jak szkoły, biblioteki czy urzędy.
- Szanse nabywania i rozwijania kompetencji cyfrowych są równe dla wszystkich, z uwzględnieniem ich ograniczeń i warunków ekonomicznych.
- Aktywizacja cyfrowa uwzględnia różne formy wykluczenia i zmierza do ich usunięcia. Osoby potrzebujące wsparcia, uzyskują pomoc w rozwoju kompetencji oraz w dostępie do technologii asystujących, likwidujących bariery w korzystaniu.
- Dla części osób korzystanie z Internetu w sposób niebezpośredni, ze wsparciem innych, jest wystarczającą formą aktywności cyfrowej.
- Rozwój kompetencji cyfrowych opiera się na podejściu relacyjnym, wiążąc korzystanie z technologii z konkretnymi korzyściami w różnych sferach życia. Punktem wyjścia do aktywizacji cyfrowej jest więc pokazanie indywidualnych korzyści, jakie przynoszą technologie.
- Nauka kompetencji cyfrowych jest personalizowana tak, by odpowiadała indywidualnym potrzebom i możliwościom. Nie istnieje jeden niezbędny zestaw kompetencji cyfrowych, różne mogą być cele i sposoby korzystania z Internetu.
- Kształcenie kompetencji cyfrowych dzieci i młodzieży, powiązane z edukacją informatyczną i medialną, jest istotnym elementem kształcenia na wszystkich etapach edukacji.
- Rozwój kompetencji cyfrowych odbywa się na każdym etapie życia. Działania podejmowane w ramach edukacji formalnej są uzupełniane przez edukację nieformalną oraz samokształcenie.
- Osoby aktywne zawodowo stale rozwijają swoje kompetencje, tak aby dostosowywać się do rozwoju technologii i zmieniającego się rynku pracy.
- Nabywanie kompetencji cyfrowych dotyczy także świadomego i odpowiedzialnego korzystania z technologii. Kształci umiejętności dbania o swoje bezpieczeństwo, krytycznego odbioru treści, dokonywania świadomych wyborów związanych z korzystaniem z technologii oraz znajomość obowiązujących zasad i przysługujących użytkownikom praw.
- E-usługi (publiczne i komercyjne) są przyjazne, efektywne i zaprojektowane w sposób nakierowany na użytkowników , co gwarantuje ich wykorzystanie. Kluczowe jest tworzenie usług dostępnych dla wszystkich, niezależnie od stopnia sprawności i wieku, a także użytego sprzętu i oprogramowania.
- Rozwój kompetencji cyfrowych jest wspierany dzięki współpracy i wykorzystaniu zasobów administracji publicznej, organizacji pozarządowych oraz biznesu.
Dlatego apelujemy do:
- rządu i samorządów o wypracowanie oraz realizację spójnej koncepcji rozwoju kompetencji cyfrowych, a także o wspieranie działań na rzecz promowania i nabywania umiejętności cyfrowych we wszystkich dziedzinach życia społecznego i gospodarczego
- biznesu i przedsiębiorców o stałe i konsekwentne podnoszenie kompetencji cyfrowych swoich pracowników bez względu na ich wiek oraz zakres obowiązków, z pożytkiem dla wzrostu innowacyjności, konkurencyjności oraz efektywności działania
- instytucji edukacyjnych i naukowo-badawczych o uznanie zdobywania kompetencji cyfrowych za wysoki priorytet oraz o poszukiwanie nowych form nauczania stosownie do możliwości i potrzeb uczących się osób
- współobywateli o uznanie kompetencji cyfrowych za niezbędne w życiu codziennym oraz o dbałość o ich stałe rozwijanie.
Jako sygnatariusze manifestu deklarujemy nasze ustawiczne działanie na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych. Chcemy, aby sformułowane w nim zasady były podstawą do powstania planu działań na rzecz rozwoju kompetencji cyfrowych. W przekonaniu o znaczeniu i celowości niniejszego manifestu składamy swoje podpisy:
Włodzimierz Marciński, Lider Cyfryzacji w Polsce
dr Dominik Batorski, Uniwersytet Warszawski, ICM
prof. Wojciech Cellary, Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu
dr Katarzyna Chałbińska-Jentkiewicz, Narodowy Instytut Audiowizualny
Marta Czapińska, Ministerstwo Edukacji Narodowej
Jadwiga Czartoryska, Orange Polska
Elżbieta Dydak, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego
Janusz Dygaszewicz, Główny Urząd Statystyczny
dr hab., prof. SWPS Mirek Filiciak, Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej
dr Elżbieta Gajek, Instytut Lingwistyki Stosowanej, Uniwersytet Warszawski
Grzegorz Gauden, Instytut Książki
Dorota Górecka, Fundacja Nowoczesna Polska
dr Marek Hołyński, Instytut Maszyn Matematycznych
dr Justyna Jasiewicz, Uniwersytet Warszawski
Rafał Kramza, Fundacja Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego
Ewa Krupa, Fundacja Orange
Tomasz Komorowski, Polski Komitet do spraw UNESCO
Dagmara Krzesińska, UPC Polska
Jarosław Lipszyc, Fundacja Nowoczesna Polska
Mariusz Madejczyk, Podlaski Urząd Wojewódzki
prof. Jan Madey, Uniwersytet Warszawski
dr Tomasz Makowski, Biblioteka Narodowa
Artur Marcinkowski, Fundacja Widzialni
prof. Janusz Morbitzer, Wyższa Szkoła Biznesu w Dąbrowie Górniczej
Ewa Murawska-Najmiec, Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji
Tomasz Napiórkowski, Ministerstwo Administracji i Cyfryzacji
prof. Marian Noga, Polskie Towarzystwo Informatyczne
Jerzy Nowak, Polskie Towarzystwo Informatyczne
Alicja Pacewicz, Centrum Edukacji Obywatelskiej
prof. Marlena Plebańska, Akademia Finansów i Biznesu Vistula
Kamil Sijko, Fundacja CoderDojo Polska
prof. Maciej Sysło, UMK w Toruniu, Uniwersytet Wrocławski
dr Alek Tarkowski, Centrum Cyfrowe Projekt Polska
dr Jarosław Tworóg, Krajowa Izba Gospodarcza Elektroniki i Telekomunikacji
Jacek Wojnarowski, Instytut Spraw Publicznych