Trener pracy – nowa instytucja wsparcia dla niepełnosprawnych na rynku pracy

Osoby niepełnosprawne miałyby większe szanse na zatrudnienie, gdyby w polskim systemie prawnym istniała instytucja trenera pracy – uważa Polska Organizacja Pracodawców Osób Niepełnosprawnych. Trener pomagałby w poszukiwaniu pracy i jej utrzymaniu.

O nowej formie aktywizacji przedstawiciele opowiedzieli na poniedziałkowej konferencji prasowej, w Warszawie. Zaprezentowano na niej wyniki projektu realizowanego przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Polskie Forum Osób Niepełnosprawnych, Polską Organizację Pracodawców Osób Niepełnosprawnych i KARE Promoting Inclusion for People with Intellectual Disabilities z Irlandii.

– W polskim systemie prawnym nie ma wpisanej instytucji trenera pracy jako standardu, nie ma narządzi do ich rekrutacji czy szkoleń. W krajach Europy Zachodniej takie wspomaganie zatrudnienia osoby niepełnosprawnej powoduje, że jest ona objęta kompleksową opieką – począwszy od decyzji o podjęciu zatrudnienia po przygotowanie jej profilu zawodowego, szkolenia w pracy i monitorowania, czy pomocy w jej trakcie – wyjaśnił Adam Hadław z Polskiej Organizacji Pracodawców Osób Niepełnosprawnych.

Co robi trener pracy?

Projekt dotyczący trenerów pracy był prowadzony od listopada 2013 roku do lipca 2014 r. na terenie 5 województw (mazowieckie, dolnośląskie, pomorskie, podlaskie, podkarpackie). Zrekrutowano 72 trenerów pracy (byli to m.in. instruktorzy terapii zajęciowej ale i osoby, które do tej pory nie zajmowały się problematyką niepełnosprawności), pozyskano 231 pracodawców, z czego 59 zdecydowało się zatrudnić osoby z niepełnosprawnościami.

Do projektu przyjęto 490 osób z niepełnosprawnościami, m.in. osoby z upośledzeniem umysłowym, chorobami psychicznymi, niesłyszące, niewidome czy głuchoniewidome. Kwalifikowane były nie tylko na podstawie orzeczeń o niepełnosprawności, ale także opinii trenerów – decydowali oni, czy dana osoba potrzebuje pomocy. Potem pomagali jej w podjęciu decyzji o udziale w projekcie, tworzyli profil zawodowy (czyli określali, co dana osoba potrafi, jakie są jej mocne i słabe strony), poszukiwali pracy i wspierali w miejscu zatrudnienia i poza nim. Zadaniem trenerów było też prowadzenie rozmów z pracodawcami, zainteresowanie ich zatrudnieniem konkretnej osoby z niepełnosprawnością.

W rezultacie 53 osoby podjęły zatrudnienie przy wsparciu trenera pracy. Zawierały różne formy umów, w różnym wymiarze czasowym, dopasowanym do indywidualnych potrzeb i możliwości. 11 osób rozpoczęło staże zawodowe finansowane ze środków urzędów pracy. Umowy zostały podpisane na okres 6 miesięcy.

Warto zmienić prawo?

Jak wyjaśnił Hadław, celem programu nie było jednak zatrudnienie osób niepełnosprawnych, ale przygotowanie rekomendacji do wprowadzenia trenera pracy do polskiego systemu prawnego, do systemu wsparcia zatrudnienia osób niepełnosprawnych. – Trener pracy jest dobrym pomysłem. Ale musi to być jedno z wielu narządzi wspierających osoby niepełnosprawne na rynku pracy. Nie może być jedynym, nie może zastąpić choćby dofinansowania do wynagrodzeń dla osób niepełnosprawnych – dodał. Na pytanie, skąd finansować trenerów pracy powiedział, że pojawiały się różne pomysły, np. z Funduszu Pracy albo z PFRON.

P.o. rzecznika prasowego PFRON Robert Jakubowski powiedział ocenił projekt jako dobry i przyznał, że miałby szansę zaistnieć na polskim rynku, ale wymaga zmian w porządku prawnym. Dodał, że ostatecznie będzie o tym decydować Biuro Pełnomocnika Rządu ds. Niepełnosprawnych po zakończeniu programu.

Z danych ministerstwa pracy wynika, że w 2013 roku aktywnych zawodowo było 17,3 proc. osób niepełnosprawnych w wieku 15 lat i więcej; udział osób pracujących wśród osób niepełnosprawnych wynosił 14,4 proc., stopa bezrobocia 16,9 proc.

Dane z systemu dofinansowań i refundacji PFRON wskazywały, że w końcu grudnia 2013 r. zarejestrowanych było łącznie 251,2 tys. osób niepełnosprawnych, w tym 84,4 tys. osób zatrudnionych na otwartym rynku pracy i 166,8 tys. osób pracujących w zakładach pracy chronionej.

W 2013 r. pracodawcy zgłosili do urzędów pracy 59,3 tys. ofert pracy dla osób niepełnosprawnych

Źródło: